Narracyjna metoda rozwiązywania konfliktów
Home Narracyjna metoda rozwiązywania konfliktów
Cel: rozwiązanie lub zredukowanie konfliktu w klasie szkolnej.
Przeznaczony dla: gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
Przebieg:
I. Przygotowanie: spotkania osobno:
II. Zasadnicza praca nad konfliktem: spotkanie z klasą (bez udziału wychowawcy) (5 godz.).
Prowadzący: pedagog mgr Katarzyna Michałek, psycholog mgr Paulina Jawień, mgr Patryk Hajdo.
Narracyjna metoda rozwiązywania konfliktów w klasie
Stosowana przez pracowników SPPT metoda realizowana jest w dwóch etapach: (a) przygotowania i (b) zasadniczej pracy nad konfliktem.
Rozpoczyna się od spotkania wychowawcy klasy z pracownikiem poradni odbywającego się w SPPT po wcześniejszym umówieniu terminu. Poświęcone jest zebraniu informacji o konflikcie, jego historii, aktualnej sytuacji, osobach w niego zaangażowanych, dotychczas podjętych przez szkołę działaniach i ich efektach. Zazwyczaj zajmuje to ok. 1,5 do 2 godz.
Kolejny element stanowi spotkanie pracownika poradni z uczniami. Jego celem jest przeprowadzenie ankiety na temat sytuacji w klasie. Podstawowym warunkiem jest możliwość wypełniania ankiet przez uczniów w sposób zapewniający im anonimowość. Odbywa się to bez udziału nauczyciela, a uczniowie siedzą w ławkach pojedynczo. Kiedy ograniczenia nie pozwalają na pojedyncze siedzenie w ławkach, klasa proszona jest o podzielenie się na dwie grupy, w których uczniowie wypełniają ankiety. Spotkanie zajmuje od ok 20 do 45 min.
Po zebraniu informacji od wychowawcy oraz przeanalizowaniu ankiet pracownicy poradni podejmują decyzję o zasadności stosowania opisanej metody lub proponują inne bardziej adekwatne działania.
W wypadku decyzji o kontynuowaniu działań metodą narracyjną pracownicy poradni spotykają się z klasą. Spotkanie trwa 5 godzin dydaktycznych. Uwzględnione są przerwy zgodne z przerwami szkolnymi, chyba, że sytuacja w czasie spotkania na to nie pozwala. Uczestnicy siedzą na krzesłach ustawionych w kręgu w sali na tyle dużej, aby było to możliwe. Korzystnym jest, aby po zajęciach uczniowie mogli iść do domu. Ważne jest również, aby uczniowie do ostatniej chwili nie wiedzieli o mającym się odbyć spotkaniu, co zapobiega lub utrudnia im ucieczkę lub umawianie się, co do swojego zachowania w czasie spotkania.
Spotkanie rozpoczyna się od przedstawienia zasad spotkania, akceptacji ich przez uczniów oraz przeczytania przepisanych ankiet. Następnie zbierane są oczekiwania uczestników do przeczytanych ankiet oraz ich komentarze. W zależności od nich pracownicy poradni wprowadzają interwencje w formie pytań, komentarzy, refleksji kierując rozmowę w czasie spotkania w stronę pokonania trudności.
W wypadku trudności organizacyjnych związanych z zastosowaniem metody ważne jest uprzedzenie o nich pracowników poradni w celu podjęcia koniecznych modyfikacji strategii działania.
Zaletą stosowanej metody jest nie tylko pokonanie lub ograniczenie aktualnych trudności, ale także uczenie młodzieży sposobów radzenia sobie w często trudnej rzeczywistości społecznej. Pokazuje jej możliwość aktywnego brania odpowiedzialności za relację z drugim człowiekiem, podmiotowego kształtowania jej w oparciu o dostrzeganie i akceptację różnicy, uczy słuchania i uwzględniania w relacji perspektywy drugiej osoby. Dzięki temu doświadczenie klasowego konfliktu może zyskać również aspekt wychowawczy i edukacyjny.
Konflikt w perspektywie narracyjnej
Metoda opiera się na bazie rogeriańskiego treningu grupowego, a jej rozumienie i rozwój inspirowane są terapią narracyjną White’a oraz poglądami Humberto Maturany.
U jej podstaw leży założenie, że ludzie układają zdarzenia, które ich spotykają w opowieść o nich samych i otaczającym ich świecie. W ten sposób powstaje ich wewnętrzna narracja. To ona decyduje o tym jak postrzegają zdarzenia i jakie nadają im znaczenie, jak je oceniają i jak je sobie tłumaczą. Ona też decyduje jak się zachowują, co wybierają w swoim życiu i jak układają sobie relacje z innymi ludźmi. Zazwyczaj postępują w taki sposób, że to co robią prowadzi do zdarzeń i sytuacji, które potwierdzają ich narrację.
Ludzie dzielą się swoimi opowieściami z innymi komentując wydarzenia i opowiadając o swoich doświadczeniach. Dzięki temu grupy osób tworzą wspólne narracje, które określają ich zachowanie. To samo dotyczy klasy szkolnej. Klasa jest systemem osób wzajemnie na siebie oddziałujących. Uczniowie wspólnie układają swoje opowieści, lecz mimo to rzadko zdarza się, aby historie wszystkich uczniów były takie same. Często różnią się one od siebie, nie powodując jednak nadmiernych trudności. Czasem zdarza się, że ich opowieści dotyczą ważnych dla nich spraw, a różnice pomiędzy nimi są zbyt duże. Pojawia się konflikt, w którym każda ze stron czuje, że ma rację.
W skonfliktowanej klasie uczniowie mają różne opowieści na temat tych samych zdarzeń. Zachowują się zgodnie z własnymi interpretacjami zaistniałych sytuacji, co często nasila konflikt i utwierdza ich w przekonaniu, że „nie można się dogadać”. Na podstawie dotychczasowych ocen i rozumienia zachowania innych osób przewidują, że ewentualne próby samodzielnego rozwiązania konfliktu skończą się niepowodzeniem. To osłabia ich motywację, nasila niepokój i sprawia, że decydują się nie podejmować żadnych wysiłków w celu zmiany sytuacji, a jedyną możliwość zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa widzą w dalszej walce: „On, ona, oni… wcale nie słuchają, bo nie chcą…”, „Nie ma sensu próbować, bo na pewno się nie uda…”
Koleżanki i koledzy mogą wprost lub w sposób ukryty opowiadać się po jednej stronie konfliktu, wspierając ją i podzielając z nią jej opowieść. Nawet jeśli nie angażują się w walkę i są jedynie biernymi obserwatorami zapewne odczuwają dyskomfort w związku z napiętą sytuacją w klasie. Zaistniałe trudności zaczynają w pewnym momencie dotyczyć wszystkich uczniów. Także wychowawcy, który często okazuje się być najważniejszą osobą, od jakiej zależą dalsze losy konfliktu. Jego czujność i znajomość klasy pozwalają mu ocenić sytuację i podjąć potrzebne działania, zazwyczaj we współpracy z pedagogiem, a czasem także z innymi osobami. Dzięki nim możliwe jest pokonanie trudności i ograniczenie ich wpływu na działalność edukacyjną. Napięta sytuacja w klasie powoduje bowiem często niechęć uczniów wobec chodzenia do szkoły. Stają się oni bardziej pochłonięci walką niż nauką lub szukają sposobów ucieczki z kłopotliwej sytuacji. Nieprzyjście do szkoły staje się idealnym rozwiązaniem. Obniża się frekwencja oraz spadają wyniki w nauce. Nierozwiązany konflikt staje się coraz większym problemem dla wszystkich.
Przeznaczony dla: gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
Przebieg:
I. Przygotowanie: spotkania osobno:
- z wychowawcą w SPPT (1,5 – 2 godz.) Specjalistyczna Poradnia Profilaktyczno-Terapeutyczna ul. Szujskiego 25
- z klasą w szkole (bez udziału wychowawcy) (ok 45 min)
II. Zasadnicza praca nad konfliktem: spotkanie z klasą (bez udziału wychowawcy) (5 godz.).
Prowadzący: pedagog mgr Katarzyna Michałek, psycholog mgr Paulina Jawień, mgr Patryk Hajdo.
Narracyjna metoda rozwiązywania konfliktów w klasie
Stosowana przez pracowników SPPT metoda realizowana jest w dwóch etapach: (a) przygotowania i (b) zasadniczej pracy nad konfliktem.
Rozpoczyna się od spotkania wychowawcy klasy z pracownikiem poradni odbywającego się w SPPT po wcześniejszym umówieniu terminu. Poświęcone jest zebraniu informacji o konflikcie, jego historii, aktualnej sytuacji, osobach w niego zaangażowanych, dotychczas podjętych przez szkołę działaniach i ich efektach. Zazwyczaj zajmuje to ok. 1,5 do 2 godz.
Kolejny element stanowi spotkanie pracownika poradni z uczniami. Jego celem jest przeprowadzenie ankiety na temat sytuacji w klasie. Podstawowym warunkiem jest możliwość wypełniania ankiet przez uczniów w sposób zapewniający im anonimowość. Odbywa się to bez udziału nauczyciela, a uczniowie siedzą w ławkach pojedynczo. Kiedy ograniczenia nie pozwalają na pojedyncze siedzenie w ławkach, klasa proszona jest o podzielenie się na dwie grupy, w których uczniowie wypełniają ankiety. Spotkanie zajmuje od ok 20 do 45 min.
Po zebraniu informacji od wychowawcy oraz przeanalizowaniu ankiet pracownicy poradni podejmują decyzję o zasadności stosowania opisanej metody lub proponują inne bardziej adekwatne działania.
W wypadku decyzji o kontynuowaniu działań metodą narracyjną pracownicy poradni spotykają się z klasą. Spotkanie trwa 5 godzin dydaktycznych. Uwzględnione są przerwy zgodne z przerwami szkolnymi, chyba, że sytuacja w czasie spotkania na to nie pozwala. Uczestnicy siedzą na krzesłach ustawionych w kręgu w sali na tyle dużej, aby było to możliwe. Korzystnym jest, aby po zajęciach uczniowie mogli iść do domu. Ważne jest również, aby uczniowie do ostatniej chwili nie wiedzieli o mającym się odbyć spotkaniu, co zapobiega lub utrudnia im ucieczkę lub umawianie się, co do swojego zachowania w czasie spotkania.
Spotkanie rozpoczyna się od przedstawienia zasad spotkania, akceptacji ich przez uczniów oraz przeczytania przepisanych ankiet. Następnie zbierane są oczekiwania uczestników do przeczytanych ankiet oraz ich komentarze. W zależności od nich pracownicy poradni wprowadzają interwencje w formie pytań, komentarzy, refleksji kierując rozmowę w czasie spotkania w stronę pokonania trudności.
W wypadku trudności organizacyjnych związanych z zastosowaniem metody ważne jest uprzedzenie o nich pracowników poradni w celu podjęcia koniecznych modyfikacji strategii działania.
Zaletą stosowanej metody jest nie tylko pokonanie lub ograniczenie aktualnych trudności, ale także uczenie młodzieży sposobów radzenia sobie w często trudnej rzeczywistości społecznej. Pokazuje jej możliwość aktywnego brania odpowiedzialności za relację z drugim człowiekiem, podmiotowego kształtowania jej w oparciu o dostrzeganie i akceptację różnicy, uczy słuchania i uwzględniania w relacji perspektywy drugiej osoby. Dzięki temu doświadczenie klasowego konfliktu może zyskać również aspekt wychowawczy i edukacyjny.
Konflikt w perspektywie narracyjnej
Metoda opiera się na bazie rogeriańskiego treningu grupowego, a jej rozumienie i rozwój inspirowane są terapią narracyjną White’a oraz poglądami Humberto Maturany.
U jej podstaw leży założenie, że ludzie układają zdarzenia, które ich spotykają w opowieść o nich samych i otaczającym ich świecie. W ten sposób powstaje ich wewnętrzna narracja. To ona decyduje o tym jak postrzegają zdarzenia i jakie nadają im znaczenie, jak je oceniają i jak je sobie tłumaczą. Ona też decyduje jak się zachowują, co wybierają w swoim życiu i jak układają sobie relacje z innymi ludźmi. Zazwyczaj postępują w taki sposób, że to co robią prowadzi do zdarzeń i sytuacji, które potwierdzają ich narrację.
Ludzie dzielą się swoimi opowieściami z innymi komentując wydarzenia i opowiadając o swoich doświadczeniach. Dzięki temu grupy osób tworzą wspólne narracje, które określają ich zachowanie. To samo dotyczy klasy szkolnej. Klasa jest systemem osób wzajemnie na siebie oddziałujących. Uczniowie wspólnie układają swoje opowieści, lecz mimo to rzadko zdarza się, aby historie wszystkich uczniów były takie same. Często różnią się one od siebie, nie powodując jednak nadmiernych trudności. Czasem zdarza się, że ich opowieści dotyczą ważnych dla nich spraw, a różnice pomiędzy nimi są zbyt duże. Pojawia się konflikt, w którym każda ze stron czuje, że ma rację.
W skonfliktowanej klasie uczniowie mają różne opowieści na temat tych samych zdarzeń. Zachowują się zgodnie z własnymi interpretacjami zaistniałych sytuacji, co często nasila konflikt i utwierdza ich w przekonaniu, że „nie można się dogadać”. Na podstawie dotychczasowych ocen i rozumienia zachowania innych osób przewidują, że ewentualne próby samodzielnego rozwiązania konfliktu skończą się niepowodzeniem. To osłabia ich motywację, nasila niepokój i sprawia, że decydują się nie podejmować żadnych wysiłków w celu zmiany sytuacji, a jedyną możliwość zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa widzą w dalszej walce: „On, ona, oni… wcale nie słuchają, bo nie chcą…”, „Nie ma sensu próbować, bo na pewno się nie uda…”
Koleżanki i koledzy mogą wprost lub w sposób ukryty opowiadać się po jednej stronie konfliktu, wspierając ją i podzielając z nią jej opowieść. Nawet jeśli nie angażują się w walkę i są jedynie biernymi obserwatorami zapewne odczuwają dyskomfort w związku z napiętą sytuacją w klasie. Zaistniałe trudności zaczynają w pewnym momencie dotyczyć wszystkich uczniów. Także wychowawcy, który często okazuje się być najważniejszą osobą, od jakiej zależą dalsze losy konfliktu. Jego czujność i znajomość klasy pozwalają mu ocenić sytuację i podjąć potrzebne działania, zazwyczaj we współpracy z pedagogiem, a czasem także z innymi osobami. Dzięki nim możliwe jest pokonanie trudności i ograniczenie ich wpływu na działalność edukacyjną. Napięta sytuacja w klasie powoduje bowiem często niechęć uczniów wobec chodzenia do szkoły. Stają się oni bardziej pochłonięci walką niż nauką lub szukają sposobów ucieczki z kłopotliwej sytuacji. Nieprzyjście do szkoły staje się idealnym rozwiązaniem. Obniża się frekwencja oraz spadają wyniki w nauce. Nierozwiązany konflikt staje się coraz większym problemem dla wszystkich.
„…różnice zdań można zakończyć, jedynie wkraczając w obszar wzajemnej inspiracji,
gdzie podejmuje się wspólne działania, ponieważ tak chcą uczestnicy. Wtedy łatwo jest
wspólnie działać, ponieważ w tym procesie jedna osoba nie odrzuca innych”
Humberto Maturana
WZORY PISM – LINK
We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue to use this site we will assume that you are happy with it.Ok